DE ROUTE NAAR HERSTEL VERLOOPT IN 5 FASEN:
Fase 1: ontkenning
ik loop door een straat
Er is een diep gat in het trottoir
Ik val erin.
ik ben verloren..ik ben radeloos
Het is mijn schuld niet
Het duurt eeuwig om een uitweg te vinden
Fase 2: herkenning
Ik loop door een straat
Er is een diep gat in het trottoir
Ik doe alsof ik het niet zie
Ik val er weer in
Ik kan niet geloven dat ik op dezelfde plek ben
Maar het is mijn schuld niet
Het duurt nog lang voor ik eruit ben
Fase 3: bewustzijn
Ik loop door een straat
Er is een diep gat in het trottoir
Ik zie dat het er is
Ik val er weer in….het is een gewoonte
Mijn ogen zijn open
Ik weet waar ik ben
Het is mijn schuld
Ik kom er direct uit
Fase 4: autonomie
Ik loop door dezelfde straat
Er zit een diep gat in het trottoir
Ik loop er omheen.
Fase 5: vrijheid
Ik loop door een andere straat
Bron: Het Tibetaans boek van leven en sterven
Met de routekaarten naar herstel bereik je:
1. Herkenning door het lezen van de theorie (bibliotherapie)
2. Bewustzijn door na tegaan in hoeverre die theorie ook voor jou opgaat door
middel van registratie-oefeningen
3. Autonomie door het vermijden van je valkuilen
4. Vrijheid door het focussen op je doel.
HET SCRIPT
De meeste mensen kiezen in hun leven voor een route die ze kennen. Ook al zit die route vol met gaten.
In de Transactionele Analyse (TA) heet dat je script: een patroon dat je steeds herhaalt. Het is een automatisme dat je vroeger hebt ontwikkeld en toen de beste oplossing was. Toen was er geen andere weg.
Maar als je later het huis uit bent, dan is er wel een andere weg. Als je dan het oude patroon blijft herhalen, dan mis je kansen. Dan wordt een winnaarsscript een verliezersscript.
Waarom doe je dat?
Ontkenning: de meeste mensen zijn zich niet bewust van hun vroegere scriptbesluiten.
Vermijden: en als je die wel herkent, dan is het lastig om te kiezen voor je vrijheid omdat je dan gaat voelen wat je gemist hebt. En die pijn wil je vermijden.
Het script van Coen: ik ben Coen daar moet je het maar mee doen
Mijn vader was een man die met iedereen ruzie maakte. Ook met mij. Om me te verdedigen volgde ik in mijn puberteit alle vechtsporten die er waren. Toen ik van school af kwam en ging werken maakte ik ruzie met al mijn leidinggevenden. Mensen waren bang voor me en dan hoefde ik niet meer bang voor hen te zijn.
Maar nu zit ik thuis. Ik heb me uit kwaadheid ziekgemeld na een incident op mijn werk. Na 6 weken kreeg ik een oproep van de bedrijfsarts. Die vroeg of ik bereid was om een expertise-onderzoek te ondergaan bij een psycholoog.
Na mijn verhaal te hebben gedaan was het even stil. Toen vroeg de psycholoog of ik ook in staat ben om weg te lopen als ik een conflict heb. Nou dat is wel het laatste wat ik doe. De psycholoog zei: 'een rechter vraagt ook als een ruzie escaleert: waarom bent u niet weggelopen?'
Aan het eind van het onderzoek zei: de psycholoog: 'je durft heel veel, maar weglopen durf je dus niet...daar ben je te bang voor.'
Volgens de psycholoog kan weglopen een overwinning zijn van jezelf. Je kiest er dan voor om niet steeds door dezelfde straat te lopen met een gat in het trottoir, maar je kiest dan voor je eigen weg. Dat heet vrijheid.
Thuis dacht ik daar nog steeds over na. Ik heb toen mijn bedrijfsarts opgebeld en gezegd dat ik kies voor mijn vrijheid en dat ik bij die organisatie weg wil. Nu schaam ik me voor mijn vrouw, mijn kinderen en de buren omdat ik thuis zit en niet werk. Als ik voor mijn vrijheid kies dan kunnen mijn kinderen weer trots op me zijn.
Ik heb mijn advocaaat gevraagd om een transitievergoeding voor mij te regelen. Want weglopen betekent niet dat ik al mijn rechten opgeef.
De routekaarten
De psycholoog zei ook: 'als jij wilt leren hoe je met conflciten om kan gaan, dan heb ik iets voor je. Hij gaf mee een routekaart mee: 'omgaan met conflicten'. Wat me daarin opviel was dat de meeste conflciten gaan over geschonden waarden. En dat herken ik wel. Daarom ben ik steeds zo ver-ontwaardigd.
Ik heb een coachtraject aangeboden gekregen via de bedrijfsarts. Daarin leer ik de geschonden waarde op te sporen met een waardenlijst en ze aan de orde te stellen. En dat biedt veel vrijheid. De vrijheid om mijn eigen weg te kiezen samen met mijn vrouw en kinderen.